maandag 16 november 2020

Kan ik u helpen?


Ik behoor helaas tot de mensensoort homo inhabilis, die behept is met weinig inzicht in hoe dingen in elkaar zitten. Anders dan bij het manipuleren van taal, ga ik bij mijn pogingen om de concrete materie te beteugelen meestal met weinig overleg te werk. Gevolg: soms onherstelbare schade aan mechanieken, hendels of sluitingen. Door schade en schande wijs geworden hou ik mijn handen thuis als er iets ingewikkelds in of uit elkaar moet worden gezet c.q. gehaald.

Soms moet er een doodgewoon pak filterkoffie geopend worden, en dan kan je moeilijk ergens hulp gaan vragen, er zijn grenzen. Vier lipjes om uit te kiezen... Je hoeft er maar een los te trekken, er is echt geen noodzaak om de hele verpakking aan flarden te scheuren. Maar welke is de goeie? De firma Douwe Egbert helpt mensen zoals ik uit de brand met een duidelijke instructie: hier openen. Dat noem ik service. Bij Belgische koffiemerken als Perla kan je lang zoeken naar deze kleine maar belangrijke vingerwijzing. Nederlandse bedrijven zijn daarin toch een stuk hulpvaardiger dan hun Vlaamse tegenvoeters. Het zal de Hollandse handelsgeest zijn, je best doen om het de klant naar de zin te maken. Op de zalmfilet van AH staat bijvoorbeeld op de achterkant ook de bereidingswijze (2 à 3 minuten in boter of olijfolie bakken, op een matig vuur. Ongevraagde tip: gebruik boter, smaakt veel beter). Dit soort eerste hulp voor kookanalfabeten zal je op de zalm van de Delhaize niet aantreffen. Die gaan er gewoon van uit dat de mensen zelf wel weten hoe ze hun zalm of biefstuk moeten klaarmaken en dat je niet overal een tekeningske bij moet maken. Oftewel: trek uw plan.

Het ligt ook aan de Vlaamse 'zoek-het-zelf-maar-uit-mentaliteit' dat al die handige instructiefilmpjes op YouTube over hoe je sneeuwkettingen moet omleggen, je barbecue moet aansteken of vals spelen bij Fortnite, in grote meerderheid worden gemaakt door Nederlanders (of Nederlandse bedrijven). Dit hangt samen met de Nederlandse hang naar functionaliteit en transparantie; ze willen het allemaal gewoon graag duidelijk aan je uitleggen, die Hollanders. Communiceren, dat doen Vlamingen toch een beetje anders. Ze gebruiken taal dikwijls als 'een schild of een strategisch middel waar je je indien nodig kan achter verschuilen of waarin je voor jezelf de nodige speelruimte kan inbouwen', zoals iemand het ooit treffend verwoordde. Vergelijk maar eens een Nederlandse overheidswebsite (heldere taal, gebruiksvriendelijk) met een Vlaamse (wollig taalgebruik, nodeloos en (zo lijkt het soms) moedwillig ingewikkeld.

De keerzijde van de Nederlandse hulpvaardigheidsmedaile is een onmiskenbare neiging tot bemoeizucht, in de vorm van ongevraagde 'hulp' die men je opdringt, ook al zit je daar niet op te wachten en al zijn de beste lieden wildvreemden voor je. Zo stonden mijn eega en ik eens in de Parijse ondergrondse naar een vertrektijdenbord te kijken, toen een passerende Nederlandse vrouw, die ons kennelijk Nederlands met elkaar had horen spreken, ons in in het voorbijgaan in het oor tetterde: "Je moet gewoon deze nemen hoor!"

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Handgeschreven wijsheden

Ik bewaar al jaren een groen schriftje met mijn ex-librisstempel op de voorkant. Er heb er in geen dertig jaar in gekeken, maar laatst nam i...