Ik bewaar al jaren een groen schriftje met mijn ex-librisstempel op de voorkant. Er heb er in geen dertig jaar in gekeken, maar laatst nam ik het uit nieuwsgierigheid eens uit de kast. Toen ik het opensloeg zag ik als eerste een brandplek, die bijna veertig jaar geleden een gaatje in het papier heeft gemaakt, van het midden tot de voorkaft. Een ongelukje met een sigaret neem ik aan, al kan ik het me niet herinneren.
Het schrift is voor de helft volgeschreven met aforismen en 'bon mots' van beroemde schrijvers en filosofen als Seneca, Goethe, Montaigne, Nietzsche en Oscar Wilde. De grote kleppers dus. Maar er zitten ook wel een paar onsterfelijke uitspraken tussen van minder diepe denkers, bijvoorbeeld deze van Simon Carmiggelt: 'Gelukkig merken de meeste mensen niet dat hun huwelijk slecht is'. Ik vond dat als zestienjarige blijkbaar zo treffend dat ik het in mijn schriftje heb opgenomen.
Ik schreef al dit moois over uit het Groot Citatenboek van mijn vader, in een schools, goed leesbaar handschrift dat ik nauwelijks nog als het mijne herken - tegenwoordig kan ik mijn eigen geschrift vaak nauwelijks ontcijferen. De tweede helft van het schriftje bevat allerhande gedachten van Schopenhauer. Schitterend verwoord maar uiterst deprimerend. Dit soort misantropisch leesvoer sloot helemaal aan bij mijn toenmalige levensgevoel, dat droop van 'teenage angst' en weltschmerz. Ik droeg het soort doodgraverskleren waar Nick Cave nog steeds in rondloopt, las Gerard Reve en W.F. Hermans en luisterde naar Joy Division. Het leven was een kruisdraging, dat stond vast.
Heel anders van toon zijn de laatste twee pagina's met hoogtepunten uit een interview met Elvis Costello, uit Muziekkrant Oor gekopieerd. Geen gesomber, maar lekker pittige sociologische commentaren: 'Aan sterren worden vaak bovenmenselijke eigenschappen toegeschreven en ik wil de mensen juist duidelijk maken dat ik net zo'n zak ben als zij.' Daar kikker je van op na een overdosis Schopenhauer.
Ik kwam ook een paar aforismen van eigen makelij tegen, die ik ertussen heb gesmokkeld. Misschien in de hoop dat een latere lezer van mijn schrift ze zou verslijten voor uitspraken van een der Grote Geesten. Het zijn adolescentenwijsheden over liefde en hoop, aandoenlijk maar iets te gênant om op deze plaats aan de vergetelheid te ontrukken. Ruwweg tussen mijn zestiende en negentiende levensjaar heb ik al deze diepzinnigheden met voorbeeldige ijver overgeschreven, als een middeleeuwse kopiist. Als ik ze nu teruglees, besef ik dat ik veel van die grotemensenwijsheden toen nog niet echt begreep, al dacht ik van wel. Gelukkig maar!
