dinsdag 27 november 2012

Bestsellers

De aanblik van een goed gesorteerde boekhandel is voor een schrijver in spe zowel ontmoedigend als hoopgevend.

Ontmoedigend, door het besef dat men hier een glimp opvangt van een alsmaar hoger oprijzende boekenberg, het topje van een ijsberg die niet smelt maar juist aangroeit. De gedachte overvalt je als vanzelf: 'wie zit er in godsnaam nog te wachten op míjn prachtroman?' Maar al wandelend langs de tafels met hoog opgetaste bestsellers, begin je te beseffen dat die uitgeefwoede ook hoop biedt. Tallozen zijn je al voorgegaan. Waarom zou het jou niet lukken je boek gepubliceerd te krijgen bij een heuse uitgeverij?

Die gedachte wordt nog sterker als je het boek 'Vijftig tinten grijs' ziet liggen, het onbegrijpelijk succesvolle debuut van ene Erika Mitchell, die haar midlife crisis omzette in klinkende munt door een sm-kasteelroman te schrijven in mavo opstelproza. 'Boeken voor niet-lezers' noemt men dat tegenwoordig. Na muzak (muziek voor niet-muzikalen) en junkfood (eten voor niet-eters) is er een geheel nieuwe categorie gebruiksartikelen in het leven geroepen voor mensen met een gebrekkig ontwikkelde smaak.

Als er één ding duidelijk wordt door een bezoekje aan de boekhandel, dan is het wel dat ook de literatuur onherroepelijk in handen is gevallen van de marketingboeren, met hun 'formats' waar iedere auteur zonder pardon in wordt geperst. Auteurs die bovendien steeds meer worden geselecteerd op uiterlijke kwaliteiten. Ga maar eens op zoek naar een boek van een lelijke, oude schrijver: onbegonnen werk. Ze lijken wel van de aardbodem verdwenen. En waar is de tijd gebleven dat het norse paaseilandhoofd van W.F. Hermans het enige was dat de achterkant van een boek sierde? Nu glimlachen je vanaf iedere achterflap de jonge blondjes en kekke, goedgeklede mannetjes minzaam toe, geflankeerd door een gelikte verkoopbabbel.

Nee, naïeve, dagdromende debutant, knoop het beter goed in je schrijversoren: literatuur is tegenwoordig in de eerste plaats een product, dat aan de man gebracht moet worden. Ga dus maar vast 'sparen voor een nieuwe kop', om met Gerard Reve te spreken.

Handgeschreven wijsheden

Ik bewaar al jaren een groen schriftje met mijn ex-librisstempel op de voorkant. Er heb er in geen dertig jaar in gekeken, maar laatst nam i...