Bestsellers

De aanblik van een goed gesorteerde boekhandel is voor een schrijver in spe zowel ontmoedigend als hoopgevend.

Ontmoedigend, door het besef dat men hier een glimp opvangt van een alsmaar hoger oprijzende boekenberg, het topje van een ijsberg die niet smelt maar juist aangroeit. De gedachte overvalt je als vanzelf: wie zit er in godsnaam nog te wachten op míjn prachtroman?' Maar al wandelend langs de tafels met hoog opgetaste bestsellers, begin je te beseffen dat die uitgeefwoede ook hoop biedt. Tallozen zijn je al voorgegaan. Waarom zou het jou niet lukken je boek gepubliceerd te krijgen bij een heuse uitgeverij?

Die gedachte wordt nog sterker als je het boek 'Vijftig tinten grijs' ziet liggen, het onbegrijpelijk succesvolle debuut van Erika Mitchell, die haar midlifecrisis omzette in klinkende munt door een sm-kasteelroman te schrijven in - laten we het maar zeggen zoals het is - mavo-opstelproza. Na muzak (muziek voor niet-muzikalen) en junkfood (eten voor niet-eters) is er een geheel nieuwe leescategorie in het leven geroepen: boeken voor niet-lezers. Die term verzin ik niet zelf, maar is bedacht door Prometheus-uitgever Mai Spijkers, de gelukkige uitgever van de onverbiddelijke bestseller 'Vijftig tinten grijs'.

Als er één ding duidelijk wordt door een bezoekje aan de boekhandel, dan is het wel dat ook de literatuur onherroepelijk in handen is gevallen van de marketingjongens- en meisjes, met hun 'formats' waar iedere auteur zonder pardon in wordt geperst. Auteurs die bovendien steeds meer worden geselecteerd op uiterlijke en publicitaire kwaliteiten. Ga maar eens op zoek naar een boek van een lelijke, oude schrijver: onbegonnen werk. Ze lijken wel van de aardbodem verdwenen. En waar is de tijd gebleven dat het norse paaseilandhoofd van W.F. Hermans het enige was dat de achterkant van een boek sierde? Nu glimlachen je vanaf iedere achterflap de jonge blondjes en kekke, goedgeklede mannetjes minzaam toe, geflankeerd door een gelikte verkoopbabbel.

Nee, naïeve, dagdromende debutant, knoop het beter goed in je schrijversoren: literatuur is tegenwoordig in de eerste plaats een product, dat aan de man gebracht moet worden. Ga dus maar vast 'sparen voor een nieuwe kop', om met Gerard Reve te spreken.